25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçiler için kıdem tazminatı hakkını fiilen ortadan kaldıran, esnek ve kuralsız çalışmayı yaygınlaştıran YEP’e tepkiler büyüyor. Emek hareketinden temsilciler bunun yalnızca bir başlangıç olduğunu vurgulayarak, ortak mücadelenin önemine dikkat çekiyor.
Genç ve yaşlı işçileri ikinci sınıf işçi haline getiren, esnek ve kuralsız çalışmayı yaygınlaştırarak kıdem tazminatı, emeklilik ve iş güvencesi gibi kazanılmış hakları hedef alan Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) tepkiler büyüyor.
Programda yer alan hedeflere ulaşılırsa 25 yaş altı ve 50 yaş üstündeki işçilerin önemli bir bölümünün kıdem tazminatı hakkı fiilen ortadan kalkacak. Bu işçiler iş güvencelerini de yitirecek. Gençlerin ayda 5-10 gün sigortaları bile yatırılmadan ve yasalardaki hiçbir haktan yararlanamadan çalıştırılmasının önü açılacak. Evden ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma biçimleri yaygınlaşacak.
Şimdi gözler emek hareketinde… Emekçiler ve emek örgütleri paketi nasıl değerlendiriyor? Bu hakların koruması için nasıl bir mücadele yürütecek? Kıdem tazminatının gaspına yönelik girişimlere karşı ortaya konan kararlı duruş, belirli yaş gruplarından işçiler için bu hakkı fiilen ortadan kaldıracak düzenlemelere karşı da sergilenecek mi? Ortak bir mücadele hattı örülebilecek mi? Meclis’teki muhalefet partileri ne yapacak?
Kenan Öztürk (TÜMTİS Genel Başkanı): YEP’te belirtilen hedefletle birlikte çalışma yaşamın tümden kuralsız hale getirilmek isteniyor. Öte yandan hükümet, kıdem tazminatının tasfiyesini hedefliyordu, yapamadı. Şimdi bunu bir sürece yayarak, işçiyi bölerek parça parça kıdemi tasfiye etmek istiyor.
Sendikaların, işçi hareketinin, yani bizim görevimiz işçinin kazanılmış haklarına yönelik bu saldırıları püskürtmek. Bunun için konfederasyonların ortak bir duruş sergilemesi gerekiyor. İşçi örgütüyüm diyen, emek hareketinde olan herkesin burada birleşmesi lazım. Emek örgütlerinin boynunun borcudur bu, biz kıdem tazminatına sonuna kadar sahip çıkacağız, bedeli ne olursa olsun bu mücadelede geri adım atmayacağız.
AMAÇLARI KIDEMİ İŞLEVSİZLEŞTİRMEK
Musa Servi (DERİTEKS Genel Başkanı): YEP adı altında işçinin alın terine göz dikiyorlar. Kıdem tazminatına yönelik hamleler, müdahale girişimleri zaten vardı. Şimdi de kıdem tazminatını işlevsizleştirecek adımlar atmak istiyorlar. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. Karşı duracağız, diğer konfederasyonlarla ortak bir tavır sergileyeceğiz.
ASLA KABUL ETMİYORUZ!
Banu Tuna (İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü, TGS İstanbul Şube Başkanı): Hükümet sürekli yeni paketler hazırlıyor; fakat emeğin esnekleşmesi, güvencesizleştirilmesi ve başta kıdem tazminatı olmak üzere işçi sınıfının kazanılmış haklarının ortadan kaldırılmasına ilişkin tutum değişmiyor. Çalışma hayatında onca haksızlık yaşanırken, Covid-19 salgını ile gelen işsizlik ve enflasyon işçiyi açlık sınırının altına düşürmüşken, önümüze getirilen ekonomik paketin önemli bir ayağını esnek çalışma modeli oluşturuyor. Bu modelin, gençlerin emek piyasasına girişini kolaylaştıracağı iddia ediliyor; fakat pratikteki sonucun bu olmayacağını çok iyi biliyoruz. Esnek çalışma modelinin getirisi güvencesiz çalışma ve kıdem tazminatının kaybedilmesi olacaktır.
Ülkede bugün çalışma koşullarına itiraz eden işçiler işten atılıyor, zam isteyen işten atılıyor, sendika diyen işten atılıyor ve bu haksız hukuksuz uygulamalar karşısında işçinin elinde kalan tek şey kıdem tazminatı. 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilerin belirli süreli çalıştırılmasının sürekli hale getirilmesi, yani esnek ve kuralsız çalışma, bu yaş grubundakilere kıdem hakkı kapısını kapatıyor ve biz İİSŞP olarak bunu asla kabul etmiyoruz.
ÜRETİMDEN GELEN GÜCÜMÜZÜ KULLANIRIZ
Adnan Serdaroğlu (DİSK Genel Sekreteri, Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı): Meclis kapanmadan önce de kıdem tazminatına yönelik saldırılara girişmişlerdi. Kıdem tazminatına doğrudan müdahale ederken büyük bir reaksiyon göreceklerini bildikleri için “Acaba bir yerlerden başlarsak yavaş yavaş kıdem tazminatına doğru getirebilir miyiz?” diye hesap yapıyorlar. Kasada para kalmadı, bu nedenle kıdem tazminatını dört gözle bekliyorlar.
50 yaş üstü ve 25 yaş altı işçiler için kıdem tazminatını fiilen ortadan kaldıracak esnek çalışma biçimlerini getirme hedefi yalnızca bir başlangıç. Kıdem tazminatını tümüyle ortadan kaldırmaya dönük girişimlerin bir parçası bu. Bunu deşifre edeceğiz. Neyin ne anlama geldiğini, toplumun nasıl kandırılmaya çalışıldığını anket çalışmaları, araştırma merkezimizin bilimsel veriler üzerinden gerçekleştirdiği analizlerle ortaya koyacağız. Kıdem tazminatına dokunacak herhangi bir uygulama, bizim için fabrikalarda üretimi durduracak bir karşı duruşumuzun başlaması anlamına gelir. Üretimden gelen gücümüzü kullanacağız. Fabrikalar direnişe geçecek. Bu tüm konfederasyonlar için önemli bir sınav. Biz DİSK olarak kıdem tazminatını hedef alan her türlü uygulamaya karşı sonuna kadar mücadele edeceğiz. Bizim gibi düşünen konfederasyonlarla birlikte daha gür bir sesi ortaya koymaya çalışacağız.
Kaynak: Birgün