İşçilerin ücretleri, vergi ve kesinti yükleri karşısında ciddi kayıplara uğramaya başladı. Asgari ücrete ara zam yapılmaması asgari ücret dışında çalışanların da maaş zamlarının önünü kesti.
Milyonlarca ücretli ilerleyen aylarda ikinci ve üçüncü vergi dilimine girecekleri için gelir kesintisi yaşayacak. Yılın başında brüt ücretin yaklaşık yüzde 21’i vergi ve kesintiye giderken, yılın sonunda bu oran yaklaşık yüzde 29’u buluyor.
DİSK-AR, Ocak 2024’te giydirilmiş brüt ücret ve fazla mesai, sosyal ödeneklerin dâhil edildiği yan ödemelerin toplamı 35 bin TL olan bir çalışanın ücreti üzerinden vergi ve kesinti yükü hesapladı. Ocak 2024’te 7 bin 276 TL olan toplam vergi ve sigorta prim kesintisi, Nisan 2024’te 7 bin 726 TL’ye, Mayıs 2024’te 8 bin 764 TL’ye yükselirken Eylül 2024 itibarıyla 9 bin 996 TL’ye yükselmesi bekleniyor.
Böylece çalışanların yılbaşında toplam kazancının yüzde 20,8’i vergi ve kesintilere giderken ve brüt ücretin yaklaşık yüzde 79’u kendisine kalırken, Eylül 2024 itibarıyla ücretin yaklaşık yüzde 29’u vergi ve kesintiye gidecek. İşçi, 2024 yılında 39 bin 484 TL’si gelir vergisi olmak üzere yaklaşık 104 bin TL vergi ve kesinti ödeyecek.
VERGİ 2,4 KAT ARTIYOR
DİSK-AR’ın hesaplamasında Ocak 2024’te bin 912 TL gelir vergisi öderken bu miktar Mayıs 2024’te 3 bin 400 TL’ye ve Eylül 2024 itibarıyla ise 4 bin 632 TL’ye yükseliyor. Yıl içinde brüt ücreti aynı kalan işçinin ödediği vergi yaklaşık 2,4 kat artıyor.
Asgari ücret istisnasının vergiden indirim yoluyla uygulanması çalışanları mağdur ediyor ve daha çok vergi ödemelerine sebep oluyor. DİSK-Ar’ın hesaplamasına göre asgari ücret istisnasının vergiden değil matrahtan uygulanmasıyla 35 bin TL brüt ücret alan işçinin eline geçen net ücret, 2024’te yaklaşık 14-15 bin TL artıyor. 2024’te yüzde 15’lik vergiye tabi ilk gelir vergisi tarife dilimi 110 bin TL olarak saptandı. 2000 yılında 2 bin 500 TL olan ilk vergi tarife dilimi baz kabul edilerek yeniden değerleme oranına göre artırılsaydı 2024’te ilk vergi tarife dilimi 288 bin 570 TL olacaktı. DİSK-AR’ın raporunda “Yüksek enflasyon nedeniyle gelir vergisine tabi gelirler hızla bu miktarı aştı. Vergi tarife dilimleri yıllardır bilinçli olarak yeniden değerleme oranı ve asgari ücret artışından daha az artırılıyor” ifadelerine yer verildi.
BİR İŞÇİNİN GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ
(2024) (TL)
Ocak: 1.912 TL
Nisan: 2.362 TL
Mayıs: 3.400 TL
Eylül: 4.632 TL
YILLIK TOPLAM: 39.484 TL
Kaynak: Birgün