Asgari Ücret Tartışması Yeni yıla yaklaştığımız bu günlerde Asgari Ücret tartışması gündemdeki yerini aldı. Komisyon ilk toplantısını geçtiğimiz günlerde yaptı.
Asgari ücret nedir ? Öncelikle bilinen tarifine bir bakalım. Asgari ücret, bir insanın en temel ihtiyaçları olan, beslenme, barınma, giyim, ısınma, ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşılamasına yetecek şekilde düzenlenen, bir çalışana verilebilecek en düşük ücret anlamına gelir. Devletin, belli temsilcilerin katılımıyla her sene güncellediği asgari ücret tutarı ülkede hangi iş kolunda ve hangi yasaya tabi olursa olsun, bir işçiye verilebilecek en düşük maaşı temsil etmektedir.
Bir işçiye devlet tarafından belirlenen asgari ücretin altında bir ücret ödenemez. Asgari ücrete yönelik temel esaslar 01.08.2004 tarihli ve 25540 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Asgari Ücret Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır. Asgari ücret, yönetmelikte belirtildiği gibi sadece 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olan iş kollarını ya da çalışanları değil, her türlü işçinin çalıştığı, tüm iş kollarını kapsar. Asgari ücret günlük bazda belirlenir.
Belirlenen günlük tutar üzerinden saat başına, parça başına, haftalık, aylık ya da işin miktarına göre yapılan ücret ödemeleri ayarlanır. Asgari ücret, Asgari Ücret Komisyonu tarafından belirlenir. Komisyon her yıl toplanarak belli kriterler çerçevesinde bir sonraki yılın asgari ücret tutarını belirler. Komisyonun ne zaman toplanacağına dair net bir tarih bulunmamakla birlikte, Bakanlığın çağrısı ile, komisyon en az on üyenin katılımı ile toplanır.
Oylamalar çoğunluk esasına göre yapılır. İki farklı seçeneğe eşit sayıda oy verilmesi halinde komisyon başkanının oy verdiği seçenek kabul edilir.
Komisyonun ücretin belirlenmesine ilişkin kararı kesindir. Ancak bu kararın toplanan bilgi ve belgelere dayandırılması zorunludur. İşin yasal yönü böyle.
Bizim ülke olarak nihai hedefimiz olan AB ülkelerinde asgari ücret ne kadar. Bir sayın yetkilinin dediği gibi, Türkiye’de asgari ücret AB ülkelerini geride bırakmış mı ona bakalım. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre Avrupa’da asgari ücretle çalışanların en fazla kazandığı ülke Lüksemburg.
Bu ülkede asgari ücret aylık yaklaşık 2 bin euro. Lüksemburg’un ardından Hollanda 1615, İrlanda 1563 euro asgari ücret düzeyleriyle dikkat çekiyor.Bu ücret, 1 Ocak 2019’dan itibaren yüzde 22 zam yapılan iki ülkeden Fransa’da 1522 ve Almanya’da ise 1500 euro.
Asgari ücret, yeni yılda yüzde 22 zam yapılan İspanya’da Almanya ve Fransa’dakinin yarısından biraz daha fazla olmak üzere 900 euro iken 2015 yılından itibaren pek çok zam yapılmasına rağmen Portekiz’de hala 600 euro düzeyinde.
Asgari ücrete 2019 yılında yüzde 7-8 arasında zam yapılan üç ülkeden Macaristan’da 470 ila 614, Polonya’da 525 ve Slovakya’da 520 euro seviyesinde.
Avrupa’nın en az asgari ücret veren ülkelerinden Çek Cumhuriyeti’nde de bu rakam 518 euro. Türkiye’de ise 2019 yılı için asgari ücret 2 bin 20 TL (335 euro) seviyesindedir, ki bu rakam Türk insanına reva görülen seviyenin yerlerde süründüğünün resmidir.
Kaynak: Oktay Taş/Anayurt