İsteği dışında işsiz kalan sigortalıların uğradıkları gelir kaybını telafi etmeleri iddiasıyla 1999 yılında kurulan, ancak işçilere nazaran patronlara yapılan ödemelerin daha fazla olduğu işsizlik Sigortası Fonu, ağustos sonu itibarıyla 153 milyar lirayla rekor büyüklüğe ulaştı. Sigortalının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 2 patron, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet payı geliriyle büyüyen fon, ağustos sonu itibarıyla 153 milyar liralık büyüklüğe ulaştı.
Kovid-19 salgını sürecinde kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği kapsamında işçi ve patrona sağlanan kaynaklarla varlığı iki yılda 131 milyar liradan 90 milyar liranın altına kadar inen fonun, gelir-gider dengesi 2020’de eksi 28.3 milyar lira, 2021’de ise eksi 12.4 milyar lira olmuştu. İşsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için belirli şartları sağlanması gerekiyor.
Kişinin kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor. İş akdinin feshinden önceki son üç yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.
BÜYÜK KISMI PATRONLARA AKTARILDI TBMM
Plan ve Bütçe Komisyonunda fonun haziran 2023 verilerinin değerlendirilmesinde yer almış ve Komisyon Üyesi Veli Ağbaba daha önce yaptığı açıklamada, fondan patronlara aktarılan miktarın, işsizlere aktarılan miktarın iki katı olduğunu belirtmişti. Ağbaba’nm açıklamasına göre fondan 2023’ün ilk altı ayında 9.6 milyar işçilere ödenirken, patronlara 19.7 milyar lira ödendi. Buna göre patronlara ilk altı ayda ödenen teşvikler geçen yıla göre yüzde 73 arttı. Bu yıl sonuna kadar bu rakamın 40 milyar lirayı aşması bekleniyor.
Kaynak: Günlük Evrensel
